«Νέες καλλιέργειες»-Άρθρο του γεωπόνου Κώστα Μπούντα για τη Ροή
Από το Δημοτικό σχολείο μαθαίνουμε ότι οι πράξεις της αριθμητικής είναι 4 , η πρόσθεση , η αφαίρεση , ο πολλαπλασιασμός και η διαίρεση .
‘Όταν κάποιοι πολυπράγμονες προσπαθούν να προωθήσουν κάτι καινούργιο , μια νέα καλλιέργεια ας πούμε , βάζουν τους παραγωγούς να κάνουν μόνο ή κυρίως πολλαπλασιασμούς .
Δηλαδή για παράδειγμα η τάδε καλλιέργεια έχει απόδοση 1000 κιλα ανά στρέμμα και αγοράζεται προς 2,5 ευρώ το κιλό .
Οπότε ο παραγωγός αρχίζει και υπολογίζει 1000 Χ 2,5 =2.500 ευρώ , αν βάλω 20 στρέμματα τότε έχουμε 20 Χ 2500 = 50.000 ευρώ ε ε τι άλλο θέλω .
Όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πριν μπουν αυτά τα χρήματα στη τσέπη μας , θα βγαίνουν επί μήνες χρήματα για πληρωμή εξόδων της καλλιέργειας όπως έξοδα για ενοίκια , για οργώματα , φρεζαρίσματα ,λιπάσματα , φάρμακα , καύσιμα , αρδευτικά , εργατικά , ανταλλακτικά έξοδα συγκομιδής και άλλα , τα οποία πρέπει να προσθέσουμε για να βρούμε το συνολικό κόστος , που θα το αφαιρέσουμε από τα ακαθάριστα έσοδα , για να δούμε τι περίπου μας μένει στη τσέπη και αυτό που θα βρούμε μπορούμε να το διαιρέσουμε με την απόδοση για να δούμε πόσο κοντά ή κάτω του κόστους πουλάμε
Και όλα αυτά βέβαια κάτω από πολλές προϋποθέσεις , δηλαδή να έχουμε καλή απόδοση , να έχουμε καλή ποιότητα , να μη έχουμε προβλήματα φυτοπροστασίας , να μη έχουμε προβλήματα από καιρικές συνθήκες , η τιμή να μη έχει σκαμπανευάσματα , η επιταγή να έχει αντίκρισμα – για να μη ξεχνάμε και τα παλιά – και τινα άλλα , δεδομένου ότι η γεωργία είναι ως γνωστόν ξεσκέπαστη επιχείρηση , είναι γενικώς μια παραγωγική δραστηριότητα υψηλού βαθμού αβεβαιότητας, η οποία επιτείνεται τα τελευταία χρόνια από την Κλιματική Αλλαγή
Αυτά βέβαια συμβαίνουν με όλες τις καλλιέργειες είτε νέες είναι είτε παλιές και όχι μόνο με το μύρτιλο , που ξαναεμφανίστηκε πάλι μετά από χρόνια . Αλλά θα μου πείτε , αφού είναι τόσο προσοδοφόρα καλλιέργεια , γιατί δεν προχώρησε τόσο χρόνια , όπως γιατί δεν προχώρησε το ιπποφαές , ή εκτροφή σαλιγκαριών, ή εκτροφή στρουθοκάμηλων , η καλλιέργεια του γκότζι μπέρι , του σμέουρου , της ροδιάς , της συκιάς και άλλων
Η εμπειρία που εγώ απεκόμισα τα τελευταία 40 χρόνια με την ενεργό ενασχόλησή μου με τον πρωτογενή τομέα , είναι ότι δεν υπάρχουν μαγικές ή δυναμικές καλλιέργειες ή όπως αλλιώς θα τις ονομάσετε , που θα σας κάνουν πλούσιους από τη μια χρονιά στην άλλη
Καμιά καλλιέργεια δεν το έκανε αυτό μέχρι σήμερα. Η Ελληνική γεωργία για να ευημερήσει και βέβαια μαζί της όσοι την ασκούν, πρέπει να παράγει οργανωμένα πολλά και κυρίως εκλεκτής ποιότητας προϊόντα και να βασίζεται σε δίκτυα διανομής στο εξωτερικό .
Μην πιστεύετε εύκολα τα όσα κυκλοφορούν για σίγουρα και υψηλά εισοδήματα Σίγουρα κερδισμένοι είναι όσοι πωλούν πολλαπλασιαστικό υλικό
Όταν κάναμε εκπαιδεύσεις στο Κέντρο Δήμητρα Κομοτηνής , νέοι αγρότες μας ανέφεραν ότι δέχονταν τηλεφωνήματα από ένα αυτοαποκαλούμενο «Κέντρο Εναλλακτικών Καλλιεργειών» για να τους πουλήσουν ένα ενημερωτικό πακέτο που περιείχει: Επαγγελματικό οδηγό, βιβλίο για το Ιπποφαές και ένα CD αξίας 95 €. …
Καλό είναι να είστε πολύ προσεκτικοί σε τέτοιες επιθετικές πρακτικές εμπορίας γνώσης και να μη ενδίδετε εύκολα ! Η γνώση που αξίζει , διακινείται από τα Γεωπονικά Πανεπιστήμια ή εμπειρικά από συναδέλφους αγρότες, που δεν εμπορεύονται τη γνώση στα νέα παιδιά , που επειδή δεν μπορούν ν ανασάνουν από την οικονομική κρίση, κρεμούν τις ελπίδες τους σε ότι φαντάζει κερδοφόρο – και είναι παρατηρημένο ότι αυτοί οι πολυπράγμονες , που εκμεταλλεύονται τέτοιες καταστάσεις , σε τέτοιες περιόδους εμφανίζονται .
Και δεν τα λέω αυτά για να απογοητεύσω ή να απομακρύνω κάποιους ενδιαφερόμενους από νέες εκτροφές ή καλλιέργειες – ο καθένας μπορεί να κάνει αυτό που επιθυμεί – αλλά τα λέω για να τονίσω ότι τα βήματα σε κάθε προσπάθεια πρέπει να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν με μεγάλη προσοχή και κυρίως να προσεχθεί το θέμα της διαθεσης της παραγωγής.
Για μια νέα καλλιέργεια – και μάλιστα μόνιμη – συνήθως εγκαθίστανται πειραματικοί αγροί , μελετούνται η συμπεριφορά , οι αντιδράσεις , η προσαρμοστικότητα , η ευαισθησία σε εχθρούς και ασθένειες , οι αποδόσεις , η ποιότητα και βέβαια τα οικονομικά αποτελέσματα και μετά ακολουθούν οι τεχνικές συμβουλές. Κάθε νέα ποικιλία ή καλλιέργεια αξιολογείται πρώτα στο χωράφι από καλούς και κακούς παραγωγούς στα δεδομένα της κάθε περιοχής με την εποπτεία Συμβούλων και μετά ακολουθούν φυτεύσεις σε πολλά στρέμματα . Καλό είναι οι νέοι καλλιεργητές να βαστάνε μικρό καλάθι σε όσους παριστάνουν τους συμβούλους και αυτοχρίζονται ειδικοί ,για να εμπορεύονται τη γνώση , που δεν κοινοποιούν ποτέ πως αποκτήθηκε.
Και όπως έλεγε ο Πλάτων «Γνώμη μπορεί να εκφέρουν όλοι, Γνώση όμως , για να εκφέρουν γνώμη , έχουν?
Το σωστό είναι να ενημερώνεστε πολύ καλά , από υπεύθυνους φορείς , για την καλλιέργεια ή εκτροφή που σκοπεύετε να κάνετε και να μη περιμένετε την επιφοίτηση , διότι και σπανίζει και δεν ασχολείται με τετριμμένα!
Απαραίτητα πρέπει να κάνετε μια πλήρη εδαφολογική ανάλυση στις εκτάσεις που σκοπεύετε να αξιοποιήσετε , για να μη βρεθείτε προ δυσάρεστων εκπλήξεων. Άλλες καλλιέργειες ευδοκιμούν σε όξινο περιβάλλον , άλλες σε αλκαλικό άλλες σε ουδέτερο – κάθε διαφοροποίηση από την επιθυμητή κατάσταση και δύσκολα διορθώνεται , και δαπανηρή είναι και μόνιμη δεν είναι
Φυτεύσεις μόνιμων καλλιεργειών στα κουτουρού είναι πολύ παρακινδυνευμένες.
Επίσης καλό είναι το ξεκίνημα να γίνει στα πλαίσια μιας καλά οργανωμένης ομάδας παραγωγών , που θα μπορεί να ενταχθεί σε προγράμματα , να έχει τεχνική βοήθεια και κυρίως μέγεθος παραγωγής που θα μπορέσει να προσελκύσει το ενδιαφέρον μιας μεταποιητικής ή εμπορικής μονάδας , να μπορεί να προχωρήσει σε συμβολαιακή γεωργία – διαφορετικά το προϊόν θα πωλείται από λαϊκή σε λαϊκή , χύμα ή πρόχειρα συσκευασμένο .
Το «μοναχός σου χόρευε και όσο θέλεις πήδα» – όπως λέγαμε και στην προηγούμενη εκπομπή – δεν έχει πέραση.
Δείτε και τους παραδοσιακούς μας χορούς.
Οι άνθρωποι πιάνονται χέρι χέρι ο ένας με τον άλλον και συντονίζονται. Αυτό υποδηλώνει αλληλεγγύη που την έχουμε απόλυτη ανάγκη και σήμερα
όσο και τα παλιά δύσκολα χρόνια.
Δεν θεωρώ σωστό να αντικατασταθούν έτσι εύκολα δοκιμασμένες καλλιέργειες και μάλιστα πολυετείς, διότι ο αγροτικός μας χώρος , με τους διατροφικούς θησαυρούς που έχει , είναι ένα πεδίο με σημαντικές προοπτικές, αλλά δυστυχώς αυτούς τους διατροφικούς θησαυρούς ,που είναι το συγκριτικό μας πλεονέκτημα , δεν τους αξιοποιούμε δεόντως , δεν τους προστατεύουμε επαρκώς , δεν τους προβάλουμε όσο πρέπει .
Εάν παρά ταύτα επιμένετε για νέες καλλιέργειες συνιστώ οπωσδήποτε να προμηθευτείτε τα φυτά από σοβαρό αναγνωρισμένο φυτώριο με πιστοποίηση ότι είναι απαλλαγμένα ιώσεων και λοιπών ασθενειών – και το λέω αυτό γιατί ήδη έχουμε πολλά προβλήματα με αθρόες εισαγωγές- και βέβαια να ζητάτε τιμολόγιο στο οποίο να αναγράφεται οπωσδήποτε η συγκεκριμένη ποικιλία των φυτών που σας έδωσαν και η προέλευσή τους , διότι δυστυχώς πολλοί συνεχίζουν να πουλάνε «γουρούνι στο σακί».
Επίσης πρέπει να σκεφτείτε αν η νέα σας καλλιέργεια θα γίνει με συμβατικές η με βιολογικές μεθόδους , για να έχετε συγκριτικό πλεονέκτημα
Διότι αν σκέφτεστε να ακολουθήσετε τις πρακτικές της συμβατικής γεωργίας με χημικά λιπάσματα , ζιζανιοκτόνα και λοιπά χημικά προστατευτικά, καλό είναι να αλλάξτε πορεία ,γιατί μάλλον θα είστε χαμένος από χέρι – δεδομένου ότι εισαγόμενα συμβατικής γεωργίας υπάρχουν άφθονα στην αγορά ,για παράδειγμα ιπποφαές και γκότζι μπέρι σε αποξηραμένη ή κατεψυγμένη μορφή ή λάδι σε κάψουλες , χυμός μύρτιλου σε παγοκολώνες και πολλά άλλα
Δυστυχώς εδώ και αρκετά χρόνια η Αγροτική Έρευνα και οι Γεωργικές Εφαρμογές δεν είναι ορατές δίπλα στον αγρότη, ο οποίος μένει έρμαιο σε κάθε επιτήδειο έμπορο ή αδύναμος μπροστά στο επιστημονικό μάρκετινγκ των εταιριών της οικονομίας της αγοράς και έτσι εδώ και χρόνια αφέθηκαν οι ποικιλώνυμοι «επιχειρηματίες» , κυρίως πολλαπλασιαστικού υλικού να λανσάρουν «νέες και θαυματουργές» καλλιέργειες και εκτροφές με καταπληκτικές οικονομικές αποδόσεις, κατασπαταλώντας τα ελάχιστα αποθέματα εμπιστοσύνης και οικονομικών πόρων του αγροτικού κόσμου.
Είπαμε πολλές φορές ότι τα προβλήματα της ελληνικής γεωργίας μπορούν να συγκεντρωθούν σε 2 μεγάλα κεφάλαια – το πρώτο είναι ότι δεν παράγουμε ή δεν παράγουμε αρκετά και το δεύτερο είναι ότι δεν ξέρουμε να πουλάμε.
Έχουμε καλλιέργειες με τις οποίες μπορούμε να παράγουμε άριστης ποιότητας προϊόντα και σε αυτά πρέπει να σκύψουμε , να τα εξελίξουμε σε ποιότητα ,σε ασφάλεια , σε συσκευασία , σε εμφάνιση , να δημιουργήσουμε νέα προϊόντα , να οργανώσουμε τις προσπάθειές μας , να ασχοληθούμε σοβαρά με το marketing των προϊόντων μας , να δημιουργήσουμε δίκτυα διανομής και να κερδίσουμε μερίδια στις αγορές – γιατί χωρίς δίκτυα διανομής και διαμάντια να παράγεις δεν μπορείς να κάνεις τίποτε σπουδαίο
Με απλά λόγια από δω και πέρα ότι κάνουμε πρέπει να το κάνουμε σωστά .
Η συνηθισμένη λογική , θα καλλιεργήσω και εν πάσει περιπτώσει κάπου θα βρω να το πουλήσω και να τα κονομήσω , δεν περπατάει σήμερα .
Η χαμηλή κερδοφορία , η έλλειψη ουσιαστικής στήριξης , η κακή ποιότητα των υποδομών και οι περιορισμοί στη διαβίωση στις πιο απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές , καθιστούν τη γεωργία στην Ελλάδα μη ελκυστική για τους νέους και το επισημαίνω ιδιαίτερα αυτό , διότι η συμβολή των νέων αγροτών είναι σήμερα πιο σημαντική από ποτέ , προκειμένου ο γεωργικός τομέας να προχωρήσει ένα βήμα πιο μπροστά,
Εμείς είμαστε μια γόνιμη χώρα όπου δεν πρέπει να εφαρμόζονται ευκαιριακές και άγονες πολιτικές .
Πολυανθος 29,09,2020
Μπουντας Κωστας
Συνταξιουχος Γεωπονος
