Mαξιμιανούπολη:ένας σημαντικός αρχαιολογικός χώρος που …πλέον καλλιεργείται

Η Μαξιμιανούπολις – Μοσυνούπολις είναι ένας αρχαιολογικός χώρος^[1] ο οποίος βρίσκεται 7 χιλιόμετρα δυτικά της Κομοτηνής, νότια του χωριού Μίσχος, στην Ροδόπη, σε μικρή απόσταση από την Εγνατία Οδό. Στην περιοχή υπήρχε  αρχαία πόλη ενώ στην συνέχεια ιδρύθηκε η Μαξιμιανούπολις η οποία αργότερα πήρε το όνομα Μοσυνούπολις Στον αρχαιολογικό χώρο σήμερα έχουν ανασκαφεί τα ερείπια ενός περίκεντρου ναού (11ου – 13ου αιώνα), μέρος των τειχών, ένας κιβωτιόσχημος τάφος της Μαξιμιανούπολης αλλά και παλαιοχριστιανικοί τάφοι της Μοσυνούπολης. Ευρήματα από τις αρχαιολογικές ανασκαφές φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής.^[2] 

Η Μαξιμιανούπολη ιδρυθηκε κατά τους ύστερους Ρωμαϊκούς, παίρνοντας το όνομά της από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Γαλέριο Μαξιμιανό^[5].

Από τον 8ο αιώνα αναφέρεται ως επισκοπική έδρα ^[6] με το όνομα «ΜοσυνούπολιςΕπί Οθωμανικής αυτοκρατορίας λεγότανε «Μεσινέ Καλέ» (μεταφράζεται από τα Τούρκικα ως το οχυρό-κάστρο του Μεσινέ).^[12]

Η Μοσυνούπολη αναπτύχθηκε και έγινε αξιόλογη. Είχε στρατηγική θέση και βρισκόταν πάνω στην Αρχαία Εγνατία οδό. Από το κάστρο αυτό ο Βασίλειος Β΄ ο Βουλγαροκτόνος ξεκίνησε τις τις εκστρατείες του κατά των Βουλγάρων^[4] Εκτοτε άλλαξε πολλές φορές χέρια μεταξύ Βουλγάρων, Βυζαντινών,φραγκων και άλλων διερχομένων μέχρι που στο τέλος οι κάτοικοί της την εγκατέλειψαν για την σημερινή Κομοτηνή  Το 1340 που την επισκέφθηκε ο Ιωάννης Κατακουζηνός η πόλη πλέον είχε μαραζώσει οπότε και εκεί χάνονται τα ίχνη της .

Πρόσφατες ανασκαφές (1999-2008) έχουν αποκαλύψει βυζαντινό ναό (11ου – 13ου αιώνα), που πιθανολογείται ότι υπήρξε ο επισκοπικός ναός της πόλης. Ο ναός αυτός είναι περίκεντρος ναός, με σχήμα ακανόνιστου εξαγώνου διαστάσεων περίπου 20×35μ.^[13] Σύμφωνα με την μνεία δύο επισκόπων της πόλης στις οικουμενικές συνόδους (του 431 και 449) συνάγεται ότι ήταν έδρα Επισκοπής, υπαγόμενης αρχικά στη Μητρόπολη της Τραϊανουπόλεως,.

Ο πολύς κόσμος σήμερα αγνοεί την ύπαρξη του σημαντικού αυτού αρχαιολογικού χώρου. Μέσα στην περίμετρο των τειχών της καλλιεργούνται πλέον χωράφια ενώ παντού είναι διάσπαρτα κομμάτια κτισμάτων ή οχυρώσεων που φαίνονται δια γυμνού οφθαλμού. Εντύπωση προκαλεί επίσης και η αυξανόμενη καλλιέργεια χωραφιών εντός του αρχαιολογικού χώρου με πολυετείς δενδρώδεις καλλιέργειες όπως ελιές γεγονός που μάλλον σημαίνει ότι εκεί οι όποιες μελλοντικές ανασκαφές πιθανότατα σταματούν χωράφια επίσης που συναντά κανείς έχουν στην περίμετρό τους πέτρες των τοποθετημένες έτσι να τα οριοθετούν .Είναι προφανές ότι απλά μεταφέρθηκαν εκεί από άλλο σημείο στο οποίο ήταν αρχικά τοποθετημένες αλλοιώνοντας ,εμφανώς φυσικά τον χώρο .Δεν αποκλείεται την ίδια μοίρα να έχουν και τα εναπομείναντα τείχη που  με το μέγεθός τους φανερώνουν το μέγεθος τη πόλης και πιθανολογούν την εικόνα της στην ακμή της .

Ευτυχώς σώζεται ο ναός του 11 μΧ αιώνα  στον οποίο φιλοξενείται μία φορά το χρόνο κάποια λειτουργία από τη Μητρόπολη που στόχο έχει την μνημόνευση της ύπαρξής της Μαξιμιανούπολης –Μοσυνούπολης και της ανάγκης ανάδειξής της .

Μέχρι αυτό να γίνει θα καταστρέφεται συστηματικά ξεχασμένη από τους κατοίκους της περιοχής στους οποίους πολλά θα μπορούσε να προσφέρει αν εντασσόταν σε ευρύτερο σχέδιο ανάδειξης και τουριστικής προβολής …

Προς το παρόν προστίθεται στα υπόλοιπα ξεχασμένα αρχαιολογικά μνημεία που συνθέτουν την εικόνα της τουριστικής υπανάπτυξης της Ροδόπης και την αλλοίωση της διαχρονικής ιστορικής της ταυτότητας

Ρεπορτάζ Σάκης Αντωνίου