Κομοτηνή :εκδήλωση -“Αντίδωρο” μνήμης στο μεγάλο ευεργέτη Νέστορα Τσανακλή-Βράβευση του Βασίλη Αϊβαλιώτη δωρητή συλλογής τεκμηρίων του ευεργέτη στο Δήμο (φωτογραφίες web tv)

Τον μεγάλο της ευεργέτη ,τον Νέστορα Τσανακλή τίμησε χθες (7 6 2023) ο Δήμος Κομοτηνής σε μία εκδήλωση την οποία χαρακτήρισε ως “Αντίδωρο” μνήμης και έλαβε χώρα στον αύλειο χώρο της Τσανακλείου Δημοτικής Βιβλιοθήκης .

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης βραβεύθηκε από το Δήμαρχο με ειδικό βραβείο ο ομότιμος Καθηγητής της Πολυτεχνικής Σχολής του ΔΠΘ Βασίλης Αϊβαλιώτης ο οποίος και δώρισε στο Δήμο την συλλογή τεκμηρίων δραστηριότητας του μεγάλου Κομοτηναίου ευεργέτη που διέπρεψε επαγγελματικά στις αρχές του 20ου αιώνα στην Αίγυπτο χωρίς να ξεχνά ποτέ την γενέτειρά του. Μάλιστα σε δεύτερο χρόνο ο κ Αϊβαλιώτης θα λάβει και την τιμή του Επιτίμου Δημότη της πόλης .

Να σημειωθεί ότι από χθες η προτομή του Νέστορα Τσανακλή που ήταν τοποθετημένη τα τελευταία 40 χρόνια στην αρχή της Βενιζέλου μεταφέρθηκε στην Τσανάκλειο με μία προσθήκη στη βάση που τη συνδέει με τη δραστηριότητά του .

Η βραδιά διανθίστηκε με δύο όμορφα χορωδιακά τραγούδια από τη χορωδία “Εύμολπος ” ενώ έκλεισε με ένα ρετρό μουσικό πρόγραμμα του Δαυίδ Ναχμία με τραγουδιστές τον Θάνο Πολύδωρα και την Ρένα Στρούλιου.

Στην ομιλία του Δήμαρχος Κομοτηνής Γιάννης Γκαράνης ανάφερε:

« Ο Νέστορας Τσανακλής γεννήθηκε στην Κομοτηνή…. Παρά τις επαγγελματικές του ασχολίες, παρά τα πλούτη, παρά τις τιμές και τις διακρίσεις από μέρους του Κράτους που ζούσε, δεν ξέχασε την φτωχή του πατρίδα.»
Αυτά σημείωνε ο αείμνηστος γιατρός Αντωνιάδης στη βιογραφία του Τσανακλή, που
δημοσιεύτηκε στη Θρακική Επετηρίδα της χρονιάς του 1985-1986.
Κάπως έτσι περιέγραφε τον Νέστορα της Κομοτηνής, το φτωχό εκείνο παιδί, που είδε το πρώτο φως του ήλιου εδώ, στην πόλη μας και δε λησμόνησε ποτέ τις ρίζες του.
Που νοιάστηκε για τον τόπο του και τους ανθρώπους του και επένδυσε χιλιάδες χρυσές λίρες στην εκπαίδευση και στην μόρφωσή τους.
Που συνειδητοποίησε ότι η πρόοδος μιας περιοχής μπορεί να επιτευχθεί, μόνο αν
υπάρχουν υποδομές που θα επιτρέπουν ν’ ανθίσει η γνώση και το πνεύμα.
Και δεν μετακύλησε τις ευθύνες στη δημογεροντία ή σε άλλους ντόπιους εύπορους της εποχής.
Αλλά αποφάσισε, χωρίς κανέναν δισταγμό ή αμφιβολία, να κάνει πράξη της ζωής του το μεγαλείο της φιλοπατρίας.
Κι επένδυσε ένα τεράστιο χρηματικό ποσό για τη δημιουργία της Αστικής Σχολής.
Αυτήν την Αστική Σχολή που απόψε ατενίζουμε, καθώς μιλάμε για τον Τσανακλή μας.
Για τον Τσανακλή της ευεργεσίας και της μεγαλοσύνης.
Δέκα χιλιάδες χρυσές λίρες λένε οι βιογράφοι του ότι στοίχισε η αγορά του οικοπέδου και η ανέγερση του κτηρίου.
Και κάθε χρόνο έστελνε όλα τα απαραίτητα κονδύλια, προκειμένου να καλύπτονται τα έξοδα λειτουργίας και συντήρησης της Σχολής.
Το περίλαμπρο αυτό κτήριο στέγασε από το 1908 μέχρι το 1912 την Αστική Σχολή
Κομοτηνής. Από το 1913 μέχρι το 1919 την Ιερά Μητρόπολη Μαρωνείας και Θάσου.
Στη συνέχεια, για ένα μικρό διάστημα λειτούργησε ως Ορφανοτροφείο και μέχρι το 2000 στέγασε διαδοχικά τη Γενική Διοίκηση Θράκης, τη Νομαρχία Ροδόπης και την Πρυτανεία του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης.
Και σήμερα στέκει μπροστά μας επιβλητικό, φωτεινό και πανέμορφο με τη νέα του χρήση. Στεγάζει τη Δημοτική μας βιβλιοθήκη, το Μουσείο Καραθεοδωρή και την Πύλη του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου.
Νέες λειτουργίες, που, όμως, έχουν τα θεμέλιά τους στις ιστορικές διαδρομές της
Τσανακλείου.
Αυτές, του εκπαιδευτικού και μορφωτικού φάρου του τόπου μας.
Ευτυχής συγκυρία στη διαδικασία αναγέννησης και επαναλειτουργίας του κτηρίου η
συνάντηση της Δημοτική Αρχής με τον Βασίλη Αϊβαλιώτη.
Τον συνταξιούχο λέκτορα της Πολυτεχνικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου μας,που αγάπησε και θαύμασε τον Νέστορα Τσανακλή όσο κι εμείς οι Κομοτηναίοι.
Και συνέλεξε με γνώση και επιστημονική φροντίδα δεκάδες τεκμήρια κι ενθύμια της
δραστηριότητάς του.
Και χωρίς ενδοιασμό αποφάσισε ολόψυχα και με πλήρη ανιδιοτέλεια να τα δωρίσει στην πόλη που γέννησε τον μεγάλο Τσανακλή.
Εδώ, στο σπίτι της μνήμης και της προσφοράς του, θα βρίσκονται σε μία μόνιμη έκθεση όλα όσα θα θυμίζουν το μεγαλείο της δράσης του Τσανακλή.

Η Κομοτηνή είναι πραγματικά ευγνωμονούσα προς τον Βασίλη Αϊβαλιώτη.
Που αποφάσισε ότι ο κόπος και οι προσωπικές δαπάνες δεκαετιών ολόκληρων θα βρουν την ωραιότερη δικαίωσή τους στο κτήριο που ανήγειρε κάποτε ο Τσανακλής.
Απόψε θα του απονείμω εκ μέρους της Κομοτηνής μια συμβολική πλακέτα εκτίμησης καισεβασμού.
Όταν, όμως, ολοκληρωθεί η έκθεση των τεκμηρίων η πόλη του οφείλει τη μέγιστη τιμή του Επίτιμου Δημότη.
Έτσι, όπως αρμόζει σε όλους εκείνους τους σπουδαίους ανθρώπους, που χωρίς να είναι γεννήματά της την ευεργετούν αφιλοκερδώς με μεγαλείο ψυχής.
Και μαζί του θα πραγματοποιήσουμε το μεγάλο συνέδριο που προγραμματίζουμε ως
Δήμος για τον Νέστορα Τσανακλή.
Και θα υλοποιήσουμε την ιδέα του Βασίλη να συνδέσουμε την πόλη μας, την πόλη του Τσανακλή, με τους Έλληνες καπνοβιομήχανους ανά τους αιώνες.
Καπνοβιομήχανοι, που μεγαλούργησαν κι εξακολουθούν να μεγαλουργούν στην Ελλάδα και στα πέρατα του κόσμου.
Η θύμηση του Τσανακλή οφείλει να ξανάρθει ενεργά στο προσκήνιο.
Και μαζί της η Κομοτηνή και το ιστορικό της κέντρο να αναδειχτούν σε χώρο πολιτιστικής
και πνευματικής αναφοράς.
Σε συνεργασία με τη Μητρόπολή μας, τον Πολιτιστικό Σύλλογο Περιοχής Βυζαντινού
Φρουρίου και τον Σύλλογο Συνοικίας Ρέμβης, που γεωγραφικά περικλείουν τον χώρο της Τσανακλείου, θα τιμούμε κάθε χρόνο στις 27 Οκτωβρίου τη μνήμη του Αγίου Νέστορα.
Έτσι, όπως έπραττε σύμπασα η πόλη μέχρι το 1941.
Και σύμφωνα με κάποιες μαρτυρίες και κάποια χρόνια μετά τη λήξη του πολέμου.
Παραμονή της γιορτής του θα στήνουμε εκδηλώσεις μνήμης σαν την αποψινή και ανήμερα με μια λαμπρή δοξολογία θα τιμούμε τον Τσανακλή μας.
Τον άνθρωπο που νοιάστηκε για τη μόρφωση των παιδιών της Κομοτηνής και τη στόλισε ανά τους αιώνες μ’ αυτό το λαμπρό μέγαρο.
Ένα μέγαρο, που από σήμερα θα φιλοξενεί και την προτομή του ευεργέτη μας.
Πρόκειται για τον εξαιρετικής ομορφιάς ανδριάντα, προσφορά του Ροταριανού Ομίλου Κομοτηνής το 1985, που είναι φιλοτεχνημένος από τον γλύπτη Νικόλαο.
Συντηρημένος και τοποθετημένος σε νέα βάση, που παραπέμπει στη βιομηχανική δράση του Τσανακλή θα στολίζει πλέον την Τσανάκλειο.
Και μαζί με τη δωρεά Αϊβαλιώτη θα τιμούν με τον ωραιότερο τρόπο τη μνήμη του
Τσανακλή. Βασίλη Αϊβαλιώτη, αγαπημένε φίλε και μεγάλε δωρητή μας, σ’ ευχαριστούμε για όλα.
Κυρίως, όμως, που μερίμνησες για τη συλλογή αυτών των τεκμηρίων που τόσα χρόνια μετά αποδεικνύουν στην πράξη το μεγαλείο του πρωτοπόρου αυτού επιχειρηματία, του Κομοτηναίου Νέστορα Τσανακλή.
Σας ευχαριστώ πολύ!”

Νωρίτερα ο Σοφία Μενεσελίδου κατα την παρουσίαση της εκδήλωσης ανάφερέ μεταξύ άλλων :

”

Για μια όμορφη και παράξενη πατρίδα, λοιπόν, για μια πόλη που αντέχει, μαζευτήκαμε όλες και όλοι απόψε εδώ.

Παίρνουμε αγκαλιά τις μνήμες, σήμερα, 7 Ιουνίου του 2023, για να τιμήσουμε με την εορταστική μας συνάθροιση ένα περίλαμπρο τέκνο της πόλης μας.

Τον ευεργέτη μας, Νέστορα Τσανακλή.

117 χρόνια μετά από εκείνο το πρωινό του Απρίλη του 1906, που θεμελιώνονταν το μέγαρο της Τσανακλείου Αστικής Σχολής, εμείς είμαστε εδώ, για να ανασύρουμε στην επιφάνεια της ιστορικής μνήμης τις θύμησες του χθες και να γιορτάσουμε τον Νέστορα της Κομοτηνής.

«Προ τεσσάρων ετών, τω 1906, μίαν ωραίαν πρωίαν του Απριλίου, μία σεμνή τελετή επανηγυρίζετο εν τη πολίχνη της Θράκης Γιουμουλτζίνα και ηυλογείτο υπό της εκκλησίας. Ο ομογενής πληθυσμός εώρταζε την κατάθεσιν του θεμελίου λίθου της Αστικής Σχολής, ης τας δαπάνας και την ίδρυσιν ανέλαβεν επιφανές τέκνον, ο εν Καΐρω μεγάτιμος ομογενής, κύριος Νέστωρ Τσανακλής.»

Έτσι περιγράφεται στο περιοδικό «Εικονογραφημένη» του έτους 1910 η τελετή τής θεμελίωσης της Τσανακλείου.

Αναφέρομαι σε ένα ιστορικό ντοκουμέντο από το αρχείο Ε.Λ.Ι.Α, που τον εντοπισμό του και τη δημοσίευσή του η πόλη την οφείλει στην Τζένη Κατσαρή-Βαφειάδη.

Και έχει δημοσιευτεί στο εξαιρετικό έντυπο που συνόδευε το Συνέδριο με τίτλο «Από την Κομοτηνή στην Αίγυπτο και τον κόσμο όλο», που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής το 2011, επί Υπουργίας Γιώργου Πεταλωτή, που μας τιμά απόψε με την παρουσία του.

Μια ρέκτρια της ιστορικής μνήμης και της θαλερότητας του μεγαλείου του Νέστορα Τσανακλή, που μας παρακινεί διαρκώς και ασίγαστα να ευλογήσουμε με ενθύμηση το μεγάλο τέκνο της Κομοτηνής.

Αυτή και ο Τέλης ο Κελεσίδης ηράσθησαν πρώτοι στα νεότερα χρόνια τον Νέστορα της παγκόσμιας καπνοβιομηχανίας, της οινοποιίας, των καρτ ποστάλ με τις υπέροχες οριενταλιστικές εικονογραφήσεις, τον ευπατρίδη, τον μεγάλο ευεργέτη.

Και δημοσιογραφικώς και εντύπως μας τον επανασυνέστησαν -έμπλεοι ενθουσιασμού και σεβασμού- ως έναν άνθρωπο που δικαίωσε περίτρανα τις έννοιες της επιχειρηματικής μεγαλουργίας, της ολοπρόθυμης και αυτόβουλης γενναιοδωρίας και προσφοράς προς τη γενέθλια πόλη.

«Όπου και να πας» έλεγε ο Αλεξανδρινός μας ποιητής, ο Κωνσταντίνος Καβάφης, «η πόλις θα σ’ ακολουθεί.»

Και -ω της θαυμαστής μέριμνας της Μοίρας- η γεωγραφία της παιδικής του ηλικίας, που δόμησε τον χαρακτήρα και προσδιόρισε καίρια την πορεία της ζωής του, είναι απόψε παρούσα κι ευγνωμονούσα. 

Ακολουθεί τη μνήμη του Νέστορα και δίνει σε όλους εμάς τους επιγόνους το νήμα της ενθύμησης και της απόδοσης τιμής.

Με μια πανηγυρική συνάθροιση, λοιπόν, απόψε θα προσφέρουμε το πρώτο μας Αντίδωρο ευγνωμοσύνης στον Τσανακλή του κόσμου και της Κομοτηνής.”

Ακολουθούν φωτογραφίες αλλά και βίντεο από την πετυχημένη χθεσινή εκδήλωση

Κείμενο Φωτογραφίες Βίντεο Σάκης Αντωνίου