“H χαρά της Δουκινιώς ” από το Σύλλογο Εβριτών Ροδόπης παρουσιάζεται σε Ίασμο και Αίγειρο

            Το έργο η «Η χαρά της Δουκινιώς» είναι το μοναδικό παραδοσιακό χοροθέατρο που έχει γραφτεί για τη Θράκη. Έχει γραφτεί το 1939-1940 από τον γνωστό μυτιληνιό Μίλτη Παρασκευαϊδη, φιλόλογο, σκιτσογράφο, δημοσιογράφο, άνθρωπο ξεχωριστό τις μελέτες του επί αρχαιολογικών και λαογραφικών θεμάτων, όταν αυτός υπηρετούσε ως καθηγητής στην Κομοτηνή.

Πρόκειται για, για μια «Θρακική ηθογραφία σε 4 θεατρικές εικόνες», όπως την έχει χαρακτηρίσει ο ίδιος ο συγγραφέας της, στην οποία, με αφορμή τη «χαρά», το γάμο της Δουκινιώς και την προετοιμασία του στο χρόνο, (από το χειμώνα μέχρι το καλοκαίρι) αναπτύσσονται ηθογραφικοί διάλογοι πλαισιωμένοι από τραγούδια, μουσική, χορό και αναπαράσταση θρακικών εθίμων σε ένα θρακιώτικο χωριό της Ροδόπης την εποχή του μεσοπολέμου.

            Γράφτηκε ύστερα από συστηματική μελέτη και επιτόπια έρευνα του συγγραφέα, μελέτη που περιλάμβανε τα μέχρι το 1939 λαογραφικά κείμενα για τις εκδηλώσεις τού Θρακικού πολιτισμού, και έπειτα από τοπική παρακολούθηση των εθίμων και των παραδόσεων του νομού Ροδόπης, ιδιαίτερα δε των χωριών του Γρατινής, Ιάσμου και Κοσμίου, στα όποια δεν είχαν γίνει εγκαταστάσεις προσφύγων μετά την καταστροφή τού 1922.

            Η λαογραφική έρευνα τού συγγραφέα περιλάμβανε επίσης και τον ιδιαίτερο πολιτισμικό χαρακτήρα του συνοικισμού της Κομοτηνής «Καβακλιώτικα», οι κάτοικοι του οποίου προέρχονταν από την Βόρεια Θράκη, την Ανατολική Ρωμυλία. Για την απόδοση του κειμένου της ηθογραφίας στο γλωσσικό ιδίωμα της Θράκης, αρωγοί υπήρξαν ο πρώην δήμαρχος Κομοτηνής Σοφοκλής Κομνηνός και ο επίσης Κομοτηναίος εκπαιδευτικός Κώστας Αγγελίδης, ενώ πλήθος επώνυμων και ανώνυμων κατοίκων της περιοχής συνέδραμε στην παραγωγή αυτή, που αποτέλεσε το κορυφαίο πολιτιστικό γεγονός της ευρύτερης περιοχής όταν πρωτοπαρουσιάστηκε στις 23.06.1940 στο υπαίθριο στάδιο της Κομοτηνής υπό την αιγίδα της τότε Γενικής Διεύθυνσης Θράκης.

            Διθυραμβικά σχόλια για την παράσταση δημοσιεύθηκαν όχι μόνο στον τοπικό Τύπο αλλά σχεδόν σε όλο τον Αθηναϊκό Τύπο και τον περιφερειακό Τύπο όλης της χώρας (πχ. στη Θεσσαλονίκη, στην Πάτρα και αλλού).

            «Ότι κι αν γραφεί ότι και αν λεχθεί δεν θα είναι ικανόν να αποδώσει εκείνο ,το οποίο παρουσιάσθη επί σκηνής. Ολόκληρος η Θράκη με την ζωή της τα έθιμα της τις χαρές και τις λύπες της πρόβαλε μπροστά στις χιλιάδες των θεατών.» έγραφε την επομένη η εφημερίδα ΠΡΟΟΔΟΣ της Κομοτηνής για την παράσταση.

            Εβδομήντα έξι χρόνια μετά, το μοναδικής αξίας αυτό έργο παρουσιάστηκε και πάλι στο κοινό της Κομοτηνής, στις 27 Νοεμβρίου 2016, αυτή τη φορά από το Σύλλογο Εβριτών Ν.Ροδόπης, σε σκηνοθεσία Χρύσας Ιωαννίδου, σκηνογραφία Κώστα Κατσιμίγα και την ενεργό συμμετοχή δεκάδων εθελοντών.

            Στην προσπάθεια να αποδοθεί το έργο με την ίδια μεγαλοπρέπεια που πρωτοπαρουσιάστηκε, ομάδες του Συλλόγου εργάστηκαν πάνω στο έργο του Μίλτη Παρασκεαϊδη επί μήνες, ώστε να αναδειχθεί «Η χαρά της Δουκινιώς» και η ιστορική της σημασία για την Θράκη και τον λαϊκό πολιτισμό της. Υπό την καθοδήγηση του αρχιτέκτονα Κώστα Κατσιμίγα, κατασκευάστηκε το σκηνικό από ξύλινα σπετσάτα (ζωγραφισμένα από την Χρύσα Κιόρογλου) η ανάπτυξη των οποίων επί σκηνής φτάνει στα 25 μέτρα, ώστε να αποδοθεί με τη βοήθεια μιάς μικρής λαογραφικής συλλογής αντικειμένων, μια ολόκληρη πλατεία, το κέντρο αναφοράς της τοπικής κοινότητας, ενός θρακιώτικου χωριού.

            Ο Χρήστος Γαντσίδης ανέλαβε τον συντονισμό των χορευτικών ομάδων, η Μεταξία Πατρωνίδου τον συντονισμό του χορωδιακού μέρους, οι φορεσιές κατά κύριο λόγο προήλθαν από λαογραφικές συλλογές της περιοχής όπως και τα αντικείμενα που συνοδεύουν την σκηνική παρουσία. Την σκηνοθεσία όλου του εγχειρήματος ανέλαβε η Χρύσα Ιωαννίδου. Τους ρόλους στο έργο, ανέλαβαν να αποδώσουν στη θρακιώτικη ντοπιολαλιά ερασιτέχνες ηθοποιοί, μέλη του Συλλόγου Εβριτών πλαισιωμένοι από τις χορευτικές ομάδες και τη γυναικεία χορωδία του Συλλόγου.

            Για τις ανάγκες του έργου γράφτηκε επίσης και το παραδοσιακό τραγούδι «Η χαρά της Δουκινιώς», όπου  με την βοήθεια ζωντανής θρακιώτικης παραδοσιακής ορχήστρας, στήθηκε μια μοναδική για τα δεδομένα της περιοχής παραγωγή καθώς επί σκηνής εναλλάσσονται 70 περίπου άτομα.

            Με την επιστημονική στήριξη του τμήματος Παρευξεινίων Σπουδών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και την αρωγή του Δήμου Κομοτηνής και της Περιφέρειας ΑΜ-Θ παρουσιάστηκε θριαμβευτικά για δεύτερη φορά στο κοινό της Κομοτηνής το έργο του Μίλτη Παρασκευαϊδη, ενώπιον χιλίων και πλέον θεατών στο κατάμεστο κεντρικό αμφιθέατρο της Πανεπιστημιούπολης του Δ.Π.Θ.

            Η ίδια παράσταση, αυτή του Νοεμβρίου 2016 μεταφέρθηκε τον επόμενο χρόνο και στην Θεσσαλονίκη, ως ένας φόρος τιμής στην πλουσιότατη Θρακιώτικη Παράδοση. Χώρος φιλοξενίας της, αυτή τη φορά, υπήρξε το Βασιλικό Θέατρο του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος το ένα από τα δύο θέατρα που θα μπορούσε να φιλοξενήσει μια παράσταση αυτού του μεγέθους. Έτσι το Σάββατο 2 Ιουνίου 2017 «η χαρά της Δουκινιώς» παρουσιάστηκε και στο κοινό της Θεσσαλονίκης μπροστά σε ένα ιδιαίτερα ένθερμο κοινό που μετέβαλε την λήξη της παράστασης σε θρακιώτικο γλέντι με την αυθόρμητη συμμετοχή όλων των παρευρισκομένων.

            Οι δυσκολίες του έργου – τόσο στην μετακίνησή του όσο και στην ανάπτυξή του σε κάθε παράσταση λόγω των πολλών συμμετοχών – αλλά και οι δυσκολίες των καιρών – μακρά περίοδος πανδημίας κορωνοϊού – έθεσαν προσωρινά στο περιθώριο το τεράστιας σημασίας αυτό έργο για την θρακιώτικη παράδοση.

            Μέσω της ένταξης της παραγωγής στο πρόγραμμα Leader, νέες προκλήσεις ήρθαν να προστεθούν σε αυτές του παρελθόντος. Οι νέες αυτές προκλήσεις αφορούν πλέον την παρουσίαση αυτής της γιγαντιαίας παράστασης σε χώρο εξωτερικό που δεν θα χαίρει της ακουστικής βοήθειας ενός αρχαίου θεάτρου.

            Έτσι η νέα πρόκληση αφορά την ανάπτυξη του έργου με την συμμετοχή μεν δεκάδων συντελεστών (ηθοποιών – χορευτών – χορωδών – μουσικών) αλλά και την ιδιαίτερη τεχνολογική υποστήριξη για την απόδοση των διαλόγων, της μουσικής, των τραγουδιών. Από τις μεγάλες κλειστές αίθουσες η Δουκινιώ πλέον με την χαρά της μεταφέρεται στον εξωτερικό χώρο του Δημοτικού Γηπέδου του Ιάσμου και τον αύλειο χώρο του Δημοτικού Σχολείου του Αιγείρου, καταγράφοντας άλλη μια πρωτιά στην υπερογδοντάχρονη πορεία της.

            Στους παλιούς συντελεστές προστίθεται αυτή τη φορά και το δυναμικό δύο συλλόγων της περιοχής, του Πολιτιστικού Συλλόγου του Ιάσμου και του Πολιτιστικού Συλλόγου της Αιγείρου ώστε από κοινού να τιμήσουμε για άλλη μια φορά το μεγάλο αυτό έργο του Μίλτη Παρασκευαϊδη.

            Οι παραστάσεις που έχουν προγραμματιστεί είναι την Κυριακή 17 Ιουλίου 2022 και ώρα 9.30 μ.μ. στο Δημοτικό Γήπεδο Ιάσμου και την επομένη ημέρα Δευτέρ5α 18 Ιουλίου 2022, στον αύλιο χώρο του Δημοτικού Σχολείου Αιγείρου, την ίδια ώρα. Η είσοδος για το κοινό και στις 2 παραστάσεις είναι ελεύθερη.