Ο Ελβετός ψυχίατρος Καρλ Γιουνγκ είχε μιλήσει για τη σκιά, την άγνωστη «σκοτεινή πλευρά» της προσωπικότητάς μας – σκοτεινή επειδή τείνει να συνίσταται κυρίως από πρωτόγονα, αρνητικά, κοινωνικά ή θρησκευτικά απωθημένα ανθρώπινα συναισθήματα και παρορμήσεις όπως σεξουαλικό πόθο, συγκρούσεις ενορμήσεων, εγωισμό, αλαζονεία, φθόνο και θυμό ή οργή. Αλλά και για έναν ακόμη λόγο: επειδή το συνειδητό δεν έχει καμία ιδέα γι’ αυτή.Όσο καταδικάζουμε τη σκιά ως κακή, κατώτερη ή απαράδεκτη, της αρνούμαστε να γίνει μέρος του εαυτού μας.
Για τον Γιουνκ, η θεωρία της «σκιάς» ήταν μια μεταφορά για να αποκαλύψει τον σημαντικό ρόλο που παίζει το ασυνείδητο τόσο στην ψυχοπαθολογία όσο και στο πρακτικό πρόβλημα του «κακού» στον κόσμο.
Επιπροσθέτως, η ίδια η σκιά, όταν παραμένει θαμμένη, όταν παραμένει ασυνείδητη, δημιουργεί χάος στη ζωή μας.Το απωθημένο, καταπιεσμένο μέρος του εαυτού μας δεν εξαφανίζεται έτσι απλά, όσο κι αν θα το θέλαμε, λειτουργεί ανεξάρτητα από την συνειδητή μας επίγνωση. Με άλλα λόγια, η σκιά έχει την ικανότητα να υπερισχύσει του συνειδητού μας εγώ και να πάρει τον έλεγχο της ζωής μας, των σκέψεων, των συναισθημάτων και της συμπεριφοράς μας. Όταν αυτό συμβαίνει, είναι πιθανό να οδηγούμαστε από μόνοι μας σε δύσκολες καταστάσεις, ενώ συνεχίζουμε να μην αντιλαμβανόμαστε ότι πρόκειται για κάτι που εμείς έχουμε επιβάλλει στον εαυτό μας και ότι δεν πρόκειται για το προϊόν κακής τύχης ή μοίρας.
Η κοινωνία δικάζει και καταδικάζει μεμονωμένες ακραίες συμπεριφορές μέσα στα socialmedia. Δυστυχώς όμως μένει μόνο σ’ αυτό. Εκφράζει την απέχθεια και την οργή της για λίγες μέρες και έπειτα επανέρχεται στην κανονικότητα. Το ερώτημα είναι, πόσα ακραία επεισόδια ακόμη πρέπει να συμβούν, για παρθούν ρηξικέλευθες αποφάσεις προληπτικού χαρακτήρα. Τα τελευταία χρόνια ακούμε για δολοφονίες, βιασμούς, αυτοκτονίες, αποπλάνηση ανηλίκων, μπούλινγκ, απαγωγές, επιθέσεις με βιτριόλι κτλ… Πρέπει να φτάσει το πρόβλημα να χτυπήσει την δική μας πόρτα για αντιδράσουμε συλλογικά… Μας εγγυάται κάποιος ότι το επόμενο θύμα δεν θα είναι, το δικό μας παιδί, φίλος, συγγενής, γείτονας, συνεργάτης ή εν πάσει περιπτώσει οποιοσδήποτε άλλος άγνωστος, πλην όμως άνθρωπος…
Τα αντανακλαστικά της κοινωνίας, οφείλουμε πλέον να τα βάλουμε σε εγρήγορση. Να ξεκινήσουμε από την παιδεία των μικρών μαθητών. Να μπει το μάθημα της ενσυναίσθησης στα σχολεία, για να αναπτύξουν τα παιδιά μας συναισθηματική νοημοσύνη. Να επανέλθει ο θεσμός των σχολών γονέων, για να εκπαιδεύσει τους γονείς σε θέματα, που αν δεν λυθούν εγκαίρως θα γίνουν μέρος της σκιάς του παιδιού τους που αναφέρω παραπάνω… Να γίνονται σεμινάρια εκπαίδευσης και στήριξης του υπερφορτωμένου ρόλου των εκπαιδευτικών. Οι εκπαιδευτικοί κάθε βαθμίδας, ποιούν τους χαρακτήρες των παιδιών μας και σε πολλές περιπτώσεις γίνονται οι ίδιοι πρότυπα. Προφανώς λοιπόν η κοινωνία τους οφείλει και περιμένει πολλά μέσα από μια σχέση, αναγνώρισης, εκτίμησης, στήριξης, αλληλοσεβασμού και αλληλεπίδρασης.
Να ενισχυθούν τα σχολεία με περισσότερους ειδικούς ψυχικής υγείας.
Προσωπικά πιστεύω πως όλα είναι θέμα παιδείας…
