ΚοινωνίαΚορυφαίαΠολιτισμός

Καρναβάλι Σαπών από το 1976 έως το 2002 με τη ματιά του Τάσου Σταυρίδη

Δημοσιεύουμε ,με την άδεια του εκπαιδευτικού Γιώργου Κεραμυδά και του ιστότοπου «Σάπες ο Τόπος μας» το απόσπασμα που αφορά το Καρναβάλι Σαπών ,ένα παραδοσιακό Καρναβάλι της; Ροδόπης που  αποτελούσε μία εκδήλωση που διαχρονικά ήταν συνδεδεμένη με την πρωτεύουσα της ανατολικής Ροδόπης .Το καρναβάλι πέρασε περιόδους ακμής και παρακμής. Στη Ροή news φιλοξενούμε σήμερα την περίοδο από το 1976 έως το 2002 μέσα από τη ματιά του κ Τάσου Σταυρίδη ψυχή της αναβίωσης και κατασκευαστή αρμάτων μέχρι το 2002 που συνταξιοδοτήθηκε.

Ευχαριστούμε θερμά τον κ Κεραμυδά για την άδεια και το ταξίδι αυτό στον πρόσφατο χρόνο μέσα από τη μαρτυρία του Τάσου Σταυρίδη και μερικές ενδεικτικές φωτογραφίες από το αφιέρωμά του για εκείνη την περίοδο.Οι λεζάντες των φωτογραφιών επίσης ανήκουν στον συγγραφέα του ιστότοπου …

Αναφέρει λοιπόν εισαγωγικά ο κ.Κεραμυδάς:

1976. Καρναβάλι στις Σάπες. Οι 3 από τους 7 “τρελούς” που ξεκίνησαν το πρώτο άρμα. Τ. Σταυρίδης, Π.Αντωνιάδης και Τ.Φώτογλου.

Για την περίοδο αυτή, δηλαδή από το 1976 μέχρι το 2002, ο πλέον κατάλληλος άνθρωπος για να μιλήσει είναι ο Τάσος Σταυρίδης, που ήταν η ψυχή και η καρδιά του καρναβαλιού. Η οργάνωσή του πλέον ξεφεύγει σιγά σιγά από μια απλή ιδιωτική πρωτοβουλία και οργανώνεται περισσότερο με την παρέμβαση Συλλόγων και του Δήμου Σαπών. Ο Τάσος Σταυρίδης εκθέτει παρακάτω τις εμπειρίες του για όλα αυτά τα χρόνια.

1976. Καρναβάλι στις Σάπες. Tα άρματα ήταν εμπνευσμένα από την πολιτική και κοινωνική επικαιρότητα της εποχής. Οι γυναίκες στο στρατό ήταν ένα από αυτά.
[φωτογ. Τάσου Σταυρίδη]

 “Το 1976, τρείς Σαπαίοι, ο Τάσος Σταυρίδης, ο Παναγιώτης Αντωνιάδης και ο Λάκης Σταυρίδης, αποφασίσαμε, έτσι για πλάκα, να κάνουμε ένα άρμα για τις αποκριές ώστε να προσελκύσουμε τον κόσμο να κατέβει στην κεντρική πλατεία. Βρήκαμε ένα εγκαταλειμμένο χώρο (στο παλιό κτήριο της ΔΕΗ), το κάναμε εργαστήριο και αρχίσαμε αμέσως την κατασκευή. Στην αρχή ήμασταν τρεις, σε λίγο χρόνο γίναμε τέσσερις, πέντε, έξι και στο τέλος επτά: Ο Τάκης Φώτογλου, ο Γιώργος Τσακίρης ο Χρήστος Παπατσαρούχας και ο Μπάμπης Κυμπαρίδης.

1978. Καρναβάλι στις Σάπες. Ένα άρμα εμπνευσμένο από την τοπική θρακική παράδοση. Ένας οργανοπαίχτης με τη γκάιντα. [φωτογ. του Τάσου Σταυρίδη]

   Και αυτό ήταν η αρχή, αφού η ομάδα αργότερα άρχισε να μεγαλώνει συνεχώς. Το μεγαλύτερο από όλα τα προβλήματά μας ήταν το πως θα βρούμε τα υλικά. Αποφασίσαμε να στείλουμε το Γιώργο Τσακίρη και τον Χρήστο Παπατσαρούχα στα καταστήματα της αγοράς των Σαπών να μαζέψουν χρήματα για τα υλικά. Η ανταπόκριση των επαγγελματιών ήταν μεγάλη. Το πρώτο άρμα που θέλαμε να κατασκευάσουμε ήταν μια έμπνευση μου: Ένας κλόουν (παλιάτσος), να κάνει ακροβατικά αναποδογυρισμένος και στηριγμένος σε ένα δάχτυλο πάνω σ’ ένα βαρέλι που θα περιστρεφόταν στον άξονά του. Επειδή οι εισπράξεις για τα υλικά ήταν αρκετές, αναγκαστήκαμε να κάνουμε όσα περισσότερα άρματα μπορούσαμε. ‘Ετσι κατασκευάσαμε πολλά άρματα, και τότε πρωτοφωνάξαμε το σύνθημά μας “ζήτω η τρέλα των επτά“.

1995. Καρναβάλι στις Σάπες. Aπό το 1995, με την παρέμβαση του τότε Δημάρχου Ντίνου Χαριτόπουλου, τα άρματα γινόταν σε τεράστια τολ και οι συνθήκες εργασίας ήταν πολύ καλές. [φωτογ. Τάσου Σταυρίδη]

  Αυτό θα είναι πλέον το όνομα μας. Οι 7 τρελοί. Η παρέλαση έγινε την Καθαρά Δευτέρα, διότι εκείνη την ημέρα ήταν το έθιμο με τα καρναβάλια και τα μουντζουρώματα. Όμως λόγω της Καθαρής Δευτέρας, μας σύνεστησε ο Δεσπότης, το καρναβάλι να γίνεται την Κυριακή και έτσι το συναποφασίσαμε. Τα αρχικά άρματα ήταν: Ο Διόνυσος (στην έναρξη της παρέλασης), ο Κλόουν, ο Ντόναλντ και τα 3 ανιψάκια του, οι Μοσχαροκεφαλοφαγάδες, οι Κυνηγοί των Σαπών, η Εφορία με τον κροκόδειλο, κ.α. Η παρέλαση είχε τεράστια επιτυχία και ο κόσμος κατενθουσιάστηκε που έβλεπε για πρώτη φορά τέτοιο θέαμα και τόσο μεγάλη συμμετοχή.

1996. Καρναβάλι στις Σάπες. Xιλιάδες κόσμου από την περιοχή της Θράκης ερχόταν να διασκεδάσει με τα επίκαιρα θέματα των αρμάτων…

   Μετά από την επιτυχία αυτή, ο τότε Δήμαρχος Σαπών Κρυστάλλης Δήμος, αποφάσισε να ιδρύσει το Μορφωτικό Σύλλογο και να αναλάβει υπεύθυνα όλη την διοργάνωση. Απ’ όλη την προσπάθεια αυτή κανείς από τους 7 δεν αξίωνε χρηματική αμοιβή. Με την πάροδο του χρόνου όμως, οι αρχικοί επτά, άρχισαν σιγά-σιγά να εγκαταλείπουν τη δράση τους, όπου στο τέλος έμεινα μόνος. ‘Ετσι ο Μορφωτικός Σύλλογος μου ανέθεσε την όλη κατασκευή και παρουσίαση των αρμάτων, με υλικά του Δήμου. 

Το 1978 ήταν το αποκορύφωμα, όπου παρουσιάστηκαν 19 άρματα. Το πλήθος κόσμου δεν χωρούσε στα πεζοδρόμια, υπήρχε συνωστισμός, δεν υπήρχε parking ούτε έξω από τις Σάπες, όπου περιμετρικά τα χωράφια ήταν γεμάτα αυτοκίνητα. Το 1979 προσλαμβάνομαι σε εργοστάσιο και μη έχοντας πλέον τον απαιτούμενο χρόνο δεν ασχολούμαι με την κατασκευή των αρμάτων. Το καρναβάλι μένει στάσιμο, για 11 χρόνια.

1997. Καρναβάλι στις Σάπες. Άλλη μια εικόνα που δείχνει το πλήθος του κόσμου που παρακολουθεί το καρναβάλι. [φωτογ. Τάσου Σταυρίδη]

  Το 1991 μετά από την επιθυμία ορισμένων φίλων που επισκέπτονταν το καρναβάλι της Ξάνθης, αποφασίσαμε να μαζέψουμε πάλι υπογραφές για να ιδρύσουμε ένα νέο Λαογραφικό Σύλλογο, όπως και έγινε. Μαζεύτηκαν 180 περίπου υπογραφές και αναγνωρίσαμε τον Λαογραφικό Σύλλογο Σαπών. Τότε ανέλαβα την κατασκευή 8 αρμάτων, με τα υλικά του Συλλόγου, ξεκινώντας πάλι από το μηδέν χωρίς υποδομή. Η συνεργασία μου όμως με το Σύλλογο δεν ήταν και τόσο καλή.

Καρναβάλι στις Σάπες. Mια φωτογραφία που δείχνει τον τρόπο που φτιάχνονται τα άρματα. Εδώ ο Διόνυσος, στο αρχικό στάδιο της κατασκευής του, με το συρμάτινο σκελετό, πριν ξεκινήσει η εξωτερική επένδυση. Στο βάθος ο δημιουργός όλων των αρμάτων Τάσος Σταυρίδης. [φωτογ. Τάσου Σταυρίδη].

  Δούλευα σε ανοιχτό χώρο, χωρίς θέρμανση, πάνω στο χιόνι εκτεθειμένος και εγώ και τα άρματα στις καιρικές συνθήκες, ενώ τα μέλη του συλλόγου αδιαφορούσαν αν όλα τα άρματα ήταν έξω στο δρόμο χωρίς προστασία. Αξίζει να σημειωθεί ότι το βράδυ της Παρασκευής πριν από την παρέλαση, στις 2 η ώρα τα μεσάνυχτα ξεσπά ένα μπουρίνι. Ξυπνώ την οικογένειά μου και αρχίζουμε με προσωπική προσπάθεια να περισώσουμε τα ήδη κατασκευασμένα άρματα (που ήταν κατασκευασμένα από χαρτί και έτοιμα για την τελική παρέλαση) και κανείς από το συμβούλιο δεν μας συμπαραστάθηκε. Τελικά αντί για 8 άρματα, παρουσιάστηκαν τελικά 12. Η πικρία μου ήταν μεγάλη (κάποια στιγμή το δήλωσα και στον τύπο ότι δεν πρόκειται να συνεργαστώ με το συγκεκριμένο σύλλογο).

  Έτσι η παρέλαση των καρναβαλικών αρμάτων συνεχίστηκε υποτονικά και χωρίς κάτι καινούριο και σταμάτησε. Το 1995 αναλαμβάνει Δήμαρχος Σαπών ο κ. Χαριτόπουλος Ντίνος. Με κάλεσε και μου είπε οτι “πάση θυσία πρέπει να προλάβουμε μέχρι τις αποκριές να παρουσιάσουμε ξανά το καρναβάλι στις Σάπες”. Έτσι και έγινε. Μετά την παρέλαση του 1995 τα πράγματα πλέον μπήκαν σε τάξη. Σε ένα μεγάλο ΤΟΛ 1O x 80 m διαμορφώθηκε το εργαστήριο κατασκευών της ΔΕΑΣ του Δήμου Σαπών, με άριστη υποδομή που ως ήταν, θα την ζήλευε κάθε Δήμος. Τα καρναβαλικά άρματα ήταν πλέον προστατευμένα και ταξινομημένα και οι εργασίες τους προγραμματισμένες, άσχετα με τις καιρικές συνθήκες. Η Καρναβαλική παρέλαση αρμάτων συνεχίστηκε για αλλά 8 χρόνια με μεγάλη επιτυχία και μέχρι και την τελευταία του χρονιά το 2002. Το ίδιο έτος συνταξιοδοτήθηκα”.

Back to top button